Η Εκπαίδευση STEM
Τι είναι εκπαίδευση STEM (Science Technology Engineering Mathematics)
“Η εκπαίδευση STEM μπορεί να ερμηνευθεί ως μια ολιστική προσέγγιση αναλυτικού προγράμματος και εκπαιδευτικών οδηγιών, περιεχομένου και δεξιοτήτων, προσεγγίζοντας όλες τις περιοχές STEM σαν μία, χωρίς διαχωρισμούς μεταξύ τους (Morrison, 2006; Morrison & Bartlett, 2009)”.
Η ολιστική αυτή προσέγγιση δεν αντικαθιστά την επιμέρους εκπαίδευση στα συγκεκριμένα αυτά πεδία. Αντίθετα, την συμπληρώνει και την τοποθετεί σε ένα λιγότερο θεωρητικό πλαίσιο με την σύνδεση των διαφόρων επιστημονικών πεδίων.
Γιατί μας απασχολεί η εκπαίδευση STEM
Η αρχική ενασχόληση με την εκπαίδευση STEM προήλθε ως αποτέλεσμα της παρατηρούμενης μείωσης του αριθμού των επιστημών στα πεδία αυτά στις αναπτυγμένες χώρες (κυρίως στις ΗΠΑ). Η μείωση αυτή θεωρήθηκε ότι απειλεί τη διατήρηση της τεχνολογικής υπεροχής των αναπτυγμένων χωρών με συνέπειες στο βιοτικό επίπεδο των λαών αλλά και στην ανταγωνιστικότητα και την οικονομική ισχύ τους.
Για την αντιμετώπιση της «απειλής» αυτής, εκπονήθηκαν πολιτικές με σκοπό την ενίσχυση της εκπαίδευσης στα πεδία των επιστημών σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης με απώτερο στόχο τη δημιουργία και διατήρηση του ενδιαφέροντος των μαθητών για τον κόσμο των επιστημών.
Οι πρωτοβουλίες αυτές, παρά τον ιδιαίτερα στοχευμένο αρχικό σκοπό τους, είχαν ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενός νέου πεδίου έρευνας αναφορικά σε νέες εκπαιδευτικές μεθόδους, βασισμένες στον πειραματισμό και μακριά από τη δασκαλοκεντρική φιλοσοφία, αναδεικνύοντας τα ευρύτερα πλεονεκτήματα της επιστημονικής εκπαίδευσης σε κάθε εκπαιδευτική βαθμίδα (και ηλικιακή ομάδα).
Στα πλαίσια αυτά, η εκπαίδευση STEM έχει εισχωρήσει σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και έχει αποδειχθεί ότι προσφέρει σημαντικά στην ανάπτυξη δεξιοτήτων και γνώσεων των παιδιών, οι οποίες έχουν εφαρμογή σε όλο το φάσμα της μάθησης.
Εκπαίδευση STEM στη νηπιακή ηλικία
Σύμφωνα με σχετικές έρευνες, η εκπαίδευση STEM στην προσχολική ηλικία έχει αποτελέσματα τα οποία είναι ορατά σε όλη την μετέπειτα εκπαιδευτική πορεία των παιδιών. Επιπλέον, υποστηρίζεται ότι η στάση απέναντι στη μάθηση και τις επιστήμες διαμορφώνεται κυρίως στα πρώτα χρόνια της εκπαίδευσης και είναι δύσκολο να αλλάξει στη συνέχεια της ζωής τους. Συγκεκριμένα, στις ΗΠΑ έχει παρατηρηθεί ότι στην ηλικία των 8 – 9 ετών παρατηρείται έλλειψη ενδιαφέροντος για τους τομείς των επιστημών, η οποία, από σχετικές έρευνες, οφείλεται στην έλλειψη συστηματικής και εστιασμένης εκπαίδευσης που να προάγει την επιστημονική γνώση και τρόπο σκέψης.
Είναι προφανές ότι οι έννοιες των επιστημών δεν είναι αντιληπτές στην ηλικία αυτή με τον ίδιο τρόπο που τις αντιλαμβάνονται παιδιά σε μεγαλύτερες ηλικίες. Όμως, η έμφυτη περιέργεια και διάθεση για εξερεύνηση στα παιδιά αυτής της ηλικίας, τα κάνει ιδανικούς αποδέκτες των βασικών επιστημονικών εννοιών.
Τα παιδιά στο νηπιαγωγείο, μέσα από στοχευμένες δραστηριότητες βασισμένες στο παιχνίδι, μπορεί να λάβουν σημαντικές γνώσεις σχετικές με την εκπαίδευση STEM χωρίς να το αντιληφθούν. Με τη βοήθεια κατάλληλου για την ηλικία τους υλικού, τα παιδιά μπορούν να αξιοποιήσουν την έμφυτη περιέργειά τους και να μάθουν έννοιες και περιεχόμενα Φυσικών Επιστημών και Μαθηματικών.